Normen en waarden van de premier

Annemarie tipte gisteren VPRO's 'Tegenlicht'. De uitzending ging over de inspiratiebronnen van Jan-Peter Balkenende. Aanleiding vormde het feit dat onze premier regelmatig citeert uit het werk van Amitai Etzioni, een Amerikaanse socioloog. Het normen- en waardendebat van Balkenende is door Etzioni ingegeven en dan met name door zijn boek 'The new golden rule'. Het schijnt dat dit boek op het nachtkastje van de minister-president ligt.

Ik heb de uitzending gisteren gezien en had moeite om wakker te blijven. Niet alleen zat deze aflevering van 'Tegenlicht' naar mijn smaak rommelig in elkaar, het tempo was bovendien laag en enige vorm van nieuwswaardigheid - in welke vorm dan ook - ontbrak. Of het moet de opmerking van Etzioni zijn geweest dat Balkenende hem in een recent gesprek deed denken aan Tony Blair. Een associatie die mij eerlijk gezegd volledig ontgaat.

Ook de premier zelf kwam in 'Tegenlicht' aan het woord. Hij claimde onder meer het succes van zijn normen- en waardendebat. Zo merkte hij op dat destijds wat lacherig werd gedaan over dit onderwerp, terwijl het inmiddels een 'hot issue' zou zijn. Ik wens dit te betwijfelen. Hoewel Etzioni wellicht gelijk heeft dat de wereld toe is aan een nieuw waardenbesef na de revolutie van de jaren zestig, staat een discussie over deze kwestie volgens mij bepaald niet hoog op de agenda.

De lacherigheid die volgens Balkenende tot het verleden behoort ten aanzien van het onderwerp, bespeur ik bij mijzelf in ieder geval nog steeds. Daarnaast wordt in de politieke arena onverminderd over de waan van de dag gesproken en is een afsplitsing van Geert Wilders of het uitlekken van een miljoenennota nog altijd veel belangrijker dan een discussie over nieuwe omgangsnormen. En dat is begrijpelijk. Je kunt normen en waarden namelijk niet vastpakken en Geert Wilders wel.

Als de premier werkelijk de geschiedenis in wil gaan als de man die het besef van normen en waarden in Nederland opnieuw op de agenda heeft gezet, dan moet hij zijn verhaal concreter maken. Dit weekend zag ik ook een noodkreet van een schooldirecteur. Hij sprak van een verloren generatie, waarvoor we ergens in de komende decennia de rekening gaan betalen. Had ik direct beeld bij. Misschien moet Balkenende Etzioni even laten voor wat hij is, om het land in te gaan. Praat wat meer met schooldirecteuren en wat minder met sociologen...