Een voorkeur voor Fransen

Ik herinner me zijn winkel aan de Vlaardingse Hoogstraat. Later zat hij aan de Kromme Elleboog in Rotterdam. Ik heb daar nog een vaag beeld van. Een enkele still, als een mentale foto. Hoe we met mijn vader en Marianne op een iets druilerige middag naar zijn winkel togen om wat werk uit te zoeken. Voor de nieuwe kamer van mijn vader, die toen net voor zichzelf was begonnen in de kelder van een statig herenhuis.

Op één van de stukken die toen meegingen, stonden twee hoofden. Het hoofd van een aap en dat van een mens. En iets van elektrische hoogspanning tussen de twee. Het was een ets volgens mij. Vooral de kop van die aap, een vervaarlijk ogende baviaan, is me altijd bijgebleven. Vorige week maandag kwam ik 'm opeens weer tegen toen we de collectie van Jos N. stonden door te spitten op een industrieterrein in Vlaardingen. Mijn vader heeft 'm denk ik teruggebracht.

Jos stopt ermee. Eeuwig zonde. De man heeft door de jaren een geweldige kunstcollectie opgebouwd en praat met zoveel passie over al dat werk. Bij ieder stuk een verhaal, vaak uit de eerste hand. Toen we na een dik uur zoeken een werk of twintig apart hadden gezet, mompelde hij half zuchtend: "Jullie hebben geen goedkope smaak." Daarna probeerde Jos die smaak te duiden. Een voorkeur voor Fransen was wat hem opviel.

Misschien zit er wel iets in. We hadden een jaar of vijf geleden al wat van Mario Prassinos bij hem gevonden – die van oorsprong Pools is, maar naar Frankrijk emigreerde – en van Pierre Soulages, dat nog altijd in de woonkamer hangt. Toch namen we uiteindelijk maar één Fransman mee dit keer. En verder een Duitser – Mack – en vooral veel werk van eigen bodem. Een prachtige Bram van Velde, die Miriam op het laatst nog toevoegde. En twee keer Anton Heyboer.

Binnenkort wordt het restant van Jos' collectie geveild. En ook al doet hij er redelijk nuchter over, ongetwijfeld toch met pijn in zijn hart. En dat mag ook wel, na zoveel jaar.