Een hobbit met geelzucht

"Good job, John. Good job," zei de boomlange Barack Obama voorkomend tijdens het handen schudden na afloop van het eerste tv-debat duidelijk hoorbaar tegen McCain. Het was alsof hij zijn opponent een hart onder de riem wilde steken. En niet ten onrechte, want Obama bracht het er tijdens het eerste publieke tweegevecht vele malen beter vanaf.

Ik was er voor opgebleven en had daar gedurende anderhalf uur geen moment spijt van. Hoewel dit soort debatten in de Verenigde Staten inhoudelijk vaak kant noch wal raakt - beide kandidaten maken zich bijvoorbeeld nog steeds sterk voor verregaande belastingverlagingen, terwijl het land onmiskenbaar door een zware recessie wordt bedreigd en sowieso al een torenhoge staatsschuld heeft en schuiven elkaar voortdurend allerlei beschuldigingen in de schoenen die vaak aantoonbaar onjuist zijn - was het spannend om te zien hoe Obama en McCain alles in het werk stelden om zich zo goed mogelijk te profileren als staatsman.

Obama slaagde daar dus beter in. Sowieso door zijn rijzige figuur, maar ook door de open, onbevangen uitstraling. De energie en werklust die er vanaf spatte. Daarmee vergeleken had John McCain meer weg van een hobbit met geelzucht en een ernstig minderwaardigheidscomplex. Hij hield zijn lichaam gedurende het hele debat iets weggedraaid van Obama en keek vaak naar beneden terwijl de jongere aan het woord was. Maar het meest opvallend was het verschil tussen de manier waarop beiden in technische zin spraken. McCain mompelend en murmelend, met de woorden vooral voorin de mond. Obama duidelijk verstaanbaar, met de stem veel hoger in de keel. Het gaf McCain iets zeurderigs, alsof hij voortdurend liep te klagen.

En dat deed hij eigenlijk ook. Klagen over het stemgedrag van Obama in de Senaat. Senator Obama; McCain sprak steeds over hem in de derde persoon. Terwijl Obama zijn tegenstander - zeker in de tweede helft van het debat - juist vaak rechtstreeks adresseerde. Meestal noemde hij McCain bovendien geen senator, maar gewoonweg John. Het was John dit en John dat. Geweldige vondst! Het versterkte het beeld van Obama als man van formaat, die bovendien de directe confrontatie niet uit de weg gaat. Daar komt bij dat Obama - zeker voor zijn doen - helder en kort was van stof. Vaak met drie of vier duidelijke punten, die er gemakkelijk en overtuigend uitvloeiden.

Op Nederland 1 was de zogenaamde 'clean feed' te zien van het evenement - overigens inclusief de warming up van het publiek door de presentator van het debat, die bovendien zelf aftelde tot de uitzending begon en op vijftien seconden nog een grap maakte die de hele zaal deed lachen. CNN maakte daarentegen ook gebruik van de isolated camera's en presenteerde regelmatig een splitscreen, waardoor beide kandidaten tegelijk in beeld waren. De ene aan het woord, de ander wachtend op het moment dat hij kon reageren. McCain legde het ook op de wachtmomenten tegen Obama af. De laatste oogde als toehoorder fris en vitaal, met een onbevangen en soms zelfs wat ondeugende blik in de ogen. McCain zag er meestal uit als een vale boer met kiespijn, die zich ergerde aan zijn tegenstrever.

Bij CNN liep onderin beeld bovendien een soort levenslijn mee. Een grafiekje dat realtime liet zien hoe speciaal geselecteerde focusgroepen reageerden op het debat. En ook hier bleek overduidelijk dat de kijker meer werd geboeid door Obama dan door McCain. De laatste zakte voortdurend weg tijdens zijn betoog, behalve wanneer hij over veteranen en trots op de natie sprak. Obama piekte regelmatig richting maximale score en deed het ook onder republikeinen vaak beter dan McCain. Zelfs de meest rechtse CNN-commentator moest het na enig aandringen toegeven: Barack Obama had het misschien 'slightly better' gedaan. Een understatement volgens mij.

Het “Good job, John” gold dan ook vooral vanuit Obama’s eigen perspectief. John zelf zal hopelijk minder enthousiast zijn geweest. Dat zou tenminste getuigen van enige realiteitszin.