Tien dagen op twee vierkante meter

Voor het eerst werd de Vietnam-oorlog tastbaar. Door de Vinh Moc-tunnels die we bezochten; een compleet ondergronds dorp waar op het hoogtepunt van de gevechten ruim driehonderd mensen uit een kleine boerengemeenschap hun toevlucht zochten. Waar ze tot wel tien dagen en nachten achtereen op twee vierkante meter per gezin hun leven leefden. Door de insignes van destijds krijgsgevangen gemaakte Amerikanen, die langs de Duong Tran Hung Dao in Hue worden verkocht. Gewoon op straat, tussen hutjes waar siervissen de voornaamste handelswaar vormen. Door de imponerende expositie van oorlogstuig voor het General Museum Complex in diezelfde plaats, waar artilleriekanonnen van de Vietcong naast buitgemaakte westerse bommenwerpers zijn opgesteld. Maar vooral ook door hetgeen niet meer overeind staat. Met name binnen de muren van de oude keizerlijke stad in Hue.

Ik realiseerde me opeens hoezeer ook ik ben grootgebracht met een zeer eenzijdig beeld van een treffen dat - zeker in retrospectief - zinlozer dan ooit is geweest. Een beeld dat werd bepaald door series als 'Tour of Duty' en films als 'Good Morning Vietnam'. De vrouw die ons naar Vinh Moc begeleidde zei het treffend: "De Amerikanen wilden voorkomen dat dit deel van Azië communistisch werd, maar wij wilden gewoon een beter leven. Dat communisme kon ons helemaal niets schelen." Als je dan bedenkt dat nog ieder jaar tientallen mensen omkomen door destijds onontplofte projectielen, dat hele regio's nog altijd worden getekend door het overmatig gebruik van chemicaliën als 'Agent Orange' en dat de baby's die in het heetst van de strijd in de tunnels werden geboren ook vandaag de dag nog kampen met gezondheidsklachten, dan is dat best wrang.

Op z'n zachtst gezegd.

[Zie ook: Dossier Vietnam]