Klompen, sjoelen en klederdracht

Ik heb niet zoveel met Koninginnedag. Mooi instituut, zeker behouden, maar niet aan mij besteed. Ik slijt deze dag dan ook in totale afzondering met een berg achterstallige klussen.

Wel vind ik het altijd aardig om even naar de bezoekjes van de koningin te kijken op tv. Waarbij ik me dan steevast verbaas over het oubollige karakter ervan. Over het vrome, autochtone en vooral achterhaalde beeld dat daar wordt geschetst van ons land. En in Woudrichem was het dit jaar het niet anders, zag ik zojuist. Klompen, sjoelen en klederdracht. Kindertjes in sportkleding met een oranje lint dat de route van de majesteit markeert. Koekhappen met riviervis!

Maar het meest genoot ik van het moment waarop ik inschakelde en commentator Astrid Kersseboom hoorde zeggen: "...en daarachter in het knaloranje pak Johan Vlemmix..."

Ouwe volhouder! Ik heb 'm even een felicitatie ge-sms't.

Aardig om de tijd wat te doden

Tijdens een even-bijpraten-moment met collega voice-over Arno van SBS, werd ik deze week flink getriggerd. Arno vertelde dat hij regelmatig zelf de Hart-leader monteert, een klus die normaal gesproken is voorbehouden aan editors. Nou ís Arno van huis uit editor, dus helemaal branchevreemd is zijn nevenactiviteit ook weer niet, maar het bracht me in ieder geval tot de conclusie dat ik dat ook wil! Er zijn namelijk best wat momenten waarop je als voice-over even wat minder te doen hebt. En dan kan een montageklusje aardig zijn om de tijd wat te doden. Nog los van de momenten waarop het zelfs praktisch is wanneer ik bijvoorbeeld zelf een tekstje 'over zwart' kan inspreken, vakjargon voor een situatie waarin de beelden nog niet zijn gelegd maar de voice-over al wel is gewenst.

Kortom: ik ga op cursus. Een cursus Avid, het systeem dat ze bij SBS – en veel andere omroepen – gebruiken om te monteren. Opper-editor Ewoud vond het een goed idee; met een week of drie ben ik aan de beurt. Ondertussen vast lekker illegaal aan de slag. Rianne helpt me zo even op weg met de leader voor vanavond...

Al een aantal weken in huis

"Vind je dat ik het kan hebben?" vroeg ik. "Waarom niet?" was de reactie van Niels (V.). "Ik heb 'm al een aantal weken in huis, maar durfde er tot nu toe eigenlijk niet aan," antwoordde ik naar waarheid. Een roze overhemd, dat was de hele issue. Een impulsaankoop, die al niet helemaal 'Sander' voelde toen ik ermee bij de kassa stond. Vandaag besloot ik daar toch maar overheen te stappen en ik kom ermee weg, blijkbaar.

We aten bij 'De Lachende Javaan' in Haarlem. Eindelijk Indonesisch! Ik had er al tijden zin in. Vooral ook omdat het genoegen me onlangs door die andere Niels (Z.) was onthouden. Lékker gegeten overigens, tijdens het meest openhartige gesprek van het jaar. Mooie avond!

Poedelnaakt met een zwoele blik

Ik was even op bezoek bij IN10. Social call. En ik had briefpapier nodig, dat nog steeds op de Veerhaven ligt. Iets dat stamt uit de tijd dat ik daar een soort van kantoor hield. Arno was er. Hartelijke lach zoals altijd, stevige handdruk.

Hij praatte me even bij over wat actuele projecten, terwijl ik iets onderuitgezakt geïnteresseerd luisterde. Arno's bureau – meer een uit de kluiten gewassen tafel overigens – lag bezaaid met papier en tijdschriften. Halverwege zijn verhaal werd mijn aandacht getrokken door een advertentie op de achterkant van een glossy, die vlak voor me lag.

Terwijl Arno onverminderd wervend vertelde, pakte ik vrijwel achteloos het tijdschrift op, bestudeerde de advertentie van iets dichterbij en draaide het blad vervolgens, om te zien wat ik eigenlijk in handen had.

Het bleek een Playboy. Op zich al een geweldige constatering in een kantooromgeving, maar toen ik de cover beter bekeek werd het nog mooier. "Hé die ken ik," riep ik uit. Het was de Vlaamse Tessa die me poedelnaakt opnam met een zwoele blik. Meteen was het ook duidelijk waarom de Playboy er überhaupt lag. Een referentie aan ons recente Sloggi-project.

Toch even bladeren natuurlijk...

N.B. De Sloggi Billboard Director is nu al een geweldig succes! Twee weken na de lancering zijn de bezoekers nauwelijks nog te tellen. Test 'm zelf! En als je er toch bent, peil dan Tessa's reactie op het woord 'doggystyle'...

'Ben jij ook nu pas thuis?'

Terwijl ik mijn fiets voor de deur van het slot haal, zie ik twee buurmeisjes - ik schat ze een jaar of acht. Ze komen uit verschillende richtingen toe gerend en bellen simultaan aan hun eigen voordeur om binnen te worden gelaten. De één roept onderwijl tegen de ander: "Ben jij ook nu pas thuis?" Die bevestigt. Waarop het eerste meisje vraagt: "Kom je zo op MSN?" En de ander reageert: "Ok, dat is goed!"

Niks buitenspelen. MSN! Treffend tijdsbeeld.

Een felicitatie rond mijn verjaardag

Al jarenlang ben ik trouw lid van BNN. Ik heb me laten verleiden in de tijd dat Bart de Graaff vocht voor een A-status en vind BNN nog altijd een bijzonder sympathieke club. Bovendien heb ik als lid echt het gevoel dat ik erbij hoor, want regelmatig krijg ik leuke post. Steevast een felicitatie rond mijn verjaardag bijvoorbeeld, een gezelschapsspel om de vakantie door te komen of iets leuks met de Lama's. Een paar keer per jaar is het wel raak.

Ook vandaag is er een enveloppe van BNN. Een uitnodiging voor de ledendagen en reclame voor een nieuwe serie 'Try before you die'. Inclusief een zakje gefrituurde meelwormen!

Dat had nou ook weer niet gehoeven...

Blauwe lucht met vliegtuigstrepen

De wind schuin van achter. Zodat je weet dat het flink trappen wordt op de weg terug. Een aangename zon, niet te warm, mooie blauwe lucht met vliegtuigstrepen. Het groen van de weilanden, kilometers ver. Een groen tapijt. Een groep senioren, ook op de fiets. Toertocht. Stuk of twintig. "Achter," golft een waarschuwing door de groep als ik passeer. "Achter!"

Een trein heel in de verte. Een blauwgele slang aan de horizon. Het is bijna stil om me heen. Ik hoor alleen het zoevende geluid van mijn fietsbanden op het asfalt. Een koe drinkt uit de sloot. Drie chocoladebruine lammetjes. Even later een enorme reiger. Pontificaal op een lantaarnpaal.

Schiedam, Delft, Schipluiden, Vlaardingen, Schiedam, terug naar huis.

Zadelpijn.

Wat mensen aan de tand voelen

Afgelopen vrijdag was er een officieuze Hart van Nederland-borrel. Initiatiefnemer Roy is van mening dat die te weinig worden georganiseerd. En als je de heroïsche verhalen hoort uit de tijd dat Hart nog een redactievloer had aan de hoofdstedelijke Plantage Middenlaan – vlak naast een kroeg, zo heb ik me laten vertellen – kun je alleen maar concluderen dat hij daar gelijk in heeft.

Het was ook het afscheid van Marjolein, die voor zichzelf gaat beginnen. Een uitnodiging voor de Tour deze zomer, waar ze gelijk al een flinke klus heeft, heb ik op de valreep nog even binnengesleept. Verder was Hans Otte er, die ook onlangs is vertrokken en tegenwoordig als '7x7 media' door het leven gaat. We spraken af contact te houden. En Britt natuurlijk! Inmiddels aan de slag bij Llink, waar ze met een splinternieuw programma helemaal los kan. De afgelopen driekwart jaar reden we samen talloze keren naar Rotterdam aan het eind van de dag. Autoritten waarin actuele 'gossip' vaak centraal stond. Heerlijk...

Ook in die zin was het een nuttige bijeenkomst overigens; een mooie gelegenheid om eens wat mensen aan de tand te voelen. Wat dat betreft ben ik soms net een wijf. Of het goed is voor mijn reputatie valt zeer te betwijfelen. "Nieuwe roddels aan het verzamelen?" informeerde Yvonne met een vilein glimlachje, toen ik haar tegen het lijf liep op weg naar het toilet.

Een extra 'mystery guest'

Eigenlijk zou ik alleen met Niels (Z.) een pizza eten. Of eigenlijk Indonesisch, want daar had ik vorige week op ingezet. Maar de Indonees was rond maandag al door Niels afgeschoten om onduidelijke redenen, waarna er een Italiaan werd ingebracht. Nieuw en voornamelijk pizza's, begreep ik uit zijn sms. Dinsdag werd onze afspraak uitgebreid met de aanwezigheid van Paul. Of ik daar bezwaar tegen had. En gisteravond rond een uur of zes werd de komst van nog een extra 'mystery guest' door Niels aangekondigd. Het bleek Asia, zijn vriendin. Prima, want ik kan het uitermate goed met haar vinden en het was lang geleden dat we elkaar voor het laatst hadden gezien.

Ik moest er wel hartelijk om lachen. Toen Niels en ik een week of wat geleden onze afspraak planden, wist ik al zeker dat we in ieder geval niet met z'n tweeën zouden zijn. In ieder geval Paul erbij, had ik bedacht. En misschien Asia. Dat was geen hogere wiskunde, maar eerder statistiek.

Leuke avond overigens, al was de Italiaan geen onverdeeld succes.

Tot over mijn oren verliefd

Opeens stond ze vlak voor me. Lang blond haar, prachtige ogen. Ik voelde haar lichaamswarmte en moest me inspannen om niet ter plekke te smelten. "Ik ben Sander," zei ik. Het klonk veel relaxter dan ik me voelde. "Wij zitten volgend jaar bij elkaar in de klas." Hoe ik dat wist en wat er daarna werd gezegd, kan ik me niet meer herinneren. Het is dan ook al lang geleden. Ik was vijftien denk ik, Simone veertien. Maar dat eerste moment tussen ons, in een foute discotheek in Vlaardingen, zal ik nooit meer vergeten.

In mijn beleving hing er direct al een bepaalde spanning. Of zij dat ook zo heeft ervaren, weet ik eigenlijk niet. Want in de jaren die volgden, ontstond een enorm hechte band en spraken we – soms nachtenlang – over werkelijk alle mogelijke onderwerpen, maar nou juist niet over hoe het zat tussen ons. Terwijl we, naarmate de tijd vorderde, toch tamelijk onafscheidelijk raakten. In onze omgeving was er op het laatst zelfs bijna niemand meer te vinden die geloofde dat we géén relatie hadden.

Onafscheidelijk platonisch. Terwijl er absoluut een periode is geweest dat ik tot over mijn oren verliefd was. Sterker, ik heb destijds – tot grote spijt van de vrienden met wie ik op reis was – zelfs een vakantie volledig omgegooid om haar een uur te kunnen zien in het weinig inspirerende Lido di Jesolo bij Venetië. Om er daar achter te komen dat ze een affaire onderhield met een Hongaar. Een paar jaar geleden pas vroeg ik Simone: "Heb jij ooit gedacht dat het wat zou worden?" Ze knikte. En voor mij gold hetzelfde.

Altijd gedacht, nooit gebeurd. Vanuit mijn eigen perspectief vooral omdat ik nooit de moed had om het onderwerp aan te snijden. Bang om afgewezen te worden, denk ik. Pure faalangst. Terwijl ik misschien veel beter mijn intuïtie had kunnen volgen destijds. Toch is het achteraf wel ergens goed voor geweest. Want nog steeds beschouw ik Simone als een heel dierbare vriendin. Iemand bij wie ik me altijd erg op mijn gemak voel. Toen we vorig jaar een weekje gingen skiën samen, voelde elke minuut dan ook meer dan vertrouwd.

Inmiddels is ze moeder van de negen weken oude Tijn en ontroert het me om haar in die rol bezig te zien. We dronken een kopje thee samen, vanmiddag. Keuvelden wat van zwangerschapsyoga en babyfoons, opdringerige kraamvisite en consultatiebureaus. Ik verbaasde me erover hoe Tijn was gegroeid sinds ik hem een week of vijf geleden voor het eerst had gezien. Zijn haar inmiddels in een soort kuif gekamd. Met behulp van wat babyolie, lichtte Simone toe. Tijn zelf leek er hartelijk om te moeten lachen.

Het was een mooi intermezzo op een dag die vanochtend wat lusteloos begon...

Het soort mannetje dat ik nodig had

Ik heb een nieuwe laptop nodig. Of eigenlijk 'notebook', dat klinkt professioneler. En hoewel ik tien jaar lang een internetbedrijf heb gerund, slaat nog altijd een soort acute stress toe bij de gedáchte aan hardware alleen. Het interesseert me niet, ik snap het niet en daarom word ik er heel onrustig van. Toch deed ik nog een moedige poging vanochtend. Eerst op de website van de Consumentenbond. Daar ben ik onlangs lid van geworden. Leek me handig. Ik werd doorgeleid naar een online testje rond laptops, waar ik alsnog moest kiezen voor processor zus of zo. Intel kende ik wel, maar de anderen niet. Laat staan dat ik een overwogen keuze zou kunnen maken.

Vervolgens nog even kijken op de site van Dell. Daar duizelde het me helemaal. Te veel keuzes, te veel specs, te ingewikkeld voor iemand die zo ongedurig is als ik. Dus belde ik Ludo. Jarenlang mijn kompaan bij Intermax en nog altijd hulplijn op precaire momenten. Zéker als het hardware betreft, maar overigens ook bij meer Triviant-achtige vragen als: 'Welke programma's presenteerde Ted de Braak in de jaren zeventig voor de KRO?' Dat terzijde. Ludo verwees me door naar Herbert, van Ttec. Vaag herinnerde ik me die naam. Herbert, het klonk als het soort mannetje dat ik nodig had. Een mannetje! Dat is immers wat je wil op dit soort momenten!

Inmiddels heb ik een lijstje gemaakt voor Herbert. Dingen die mijn nieuwe notebook in ieder geval moet kunnen. Er staat ook mobiel internet bij. Met zo'n kaartje, je weet wel. De aansluiting moet ik echter zelf regelen via T-Mobile. Logisch, maar uiterst irritant.

Een mannetje zou meer dan welkom zijn...

Bij tijd en wijlen gekmakend

Ik werd er door overvallen toen ik op weg was naar Jan, de kapper. Vooraf had ik het natuurlijk kunnen weten: droog, warm, voorjaar, fiets... Uiteindelijk kwam ik met rooddoorlopen ogen aan op de Lijnbaan. Pollen! Ze zijn er weer. Mijn hooikoortsseizoen is afgelopen vrijdag officieel van start gegaan. En omdat ik niet van ingrepen met injectiespuiten houd, is het vooralsnog behelpen met Pollinosan van A. Vogel. Homeopathisch. Blijkbaar geloof ik daar nog net genoeg in om het niezen na inname van de druppels voor een paar uur terug te brengen tot een redelijk niveau. Desondanks blijft de kriebel in mijn neus bij tijd en wijlen gekmakend.

Mijn moeder, die ook jaren last had van zware hooikoorts, is inmiddels genezen. Het is zomaar opgehouden. "Troost je met de gedachte dat jij er over een jaar of twintig misschien ook wel van af bent," zei ze dit weekend met gevoel voor sarcasme.

Een verzameling 8mm-films

Al jaren wist ik dat ze bestonden. Een jaar of vijftien geleden heb ik er zelfs een keer mee in mijn handen gestaan. Daarna verdwenen ze in een doos en waar die doos sindsdien was gebleven, wist niemand. Mijn moeder had er al een aantal keer redelijk dwingend naar geïnformeerd. "Ik weet het ook niet mam, bij mij staan ze in ieder geval niet. Je zou mijn vader moeten vragen," zei ik op die momenten. Of ze dat ooit heeft gedaan, weet ik niet. Feit is dat de films ook bij de recente verhuizing van mijn vader en Marleen niet waren gevonden.

Een verzameling 8mm-films. Door mijn moeder gemaakt in de jaren zeventig. Volgens mij zelfs gemonteerd. Met plakband, zoals dat ging in die tijd. Stomme films moeten het zijn, want geluid was voor de hobbyist nog een luxe.

Afgelopen zondag waren we bij mijn vader en Marleen voor een paasbrunch. Thijs en Annelies waren er ook. We hingen wat buiten rond in de voorjaarszon, wachtend op de broodjes in de oven. "Ik heb nog een verhuisdoos voor je," zei Marleen. Ik herinnerde me op dat moment dat ze enkele weken eerder al had aangegeven, dat er een doos boven water was gekomen met het curieuze opschrift: 'BEVAT 18e EEUWSE STUKKEN!'. In mijn handschrift. Ik was razend benieuwd en herinnerde me vaaglijk dat het om oude documenten ging uit de nalatenschap van mijn opa.

Toen ik het plakband verwijderde en de verhuisdoos opende, lagen er inderdaad rollen papier bovenop. Schoolwerkjes uit de periode 1780 tot 1795. Een diploma. De naam Schuman valt te lezen, volgens mijn vader de naam van zijn moeders moeder. Intrigerende lesstof – met aanwijzingen voor de omgang met Afrikaanse dieren als de olifant en de leeuw, in felgekleurde tekeningen met statige teksten in deftig Nederlands – en iets wat lijkt op strafwerk. Achttiende-eeuws, zoveel is zeker. Een mooie ontdekking. En niet de enige.

Want onder de rollen lag een verzameling 8mm-films. Sommige in cassettes, andere gewoon los. Opschriften in het handschrift van mijn moeder met teksten als 'Frankrijk '76', 'Familieleven 2 (t/m half '77)' en 'Fam. Versluijs 40 jaar huwelijk en bezoek Middelburg'. Ik durf ze niet in de projector te doen die ik in dezelfde doos vond, bang om de films te beschadigen. En dus breng ik ze vanmiddag op weg naar SBS bij een gespecialiseerd bedrijf in Amsterdam, waar ze de boel scannen en digitaliseren. Ik kan bijna niet wachten!

Het voelt als de ontdekking van een verloren schat...

Het hele huis overhoop gehaald

Onthand! Dat is het woord. Volstrekt onthand, weinig besef van tijd en voortdurend het idee dat je iets vergeet. Ergens niet op komen dagen, terwijl je dat wel had toegezegd, dat gevoel. De afgelopen twee weken was ik mijn agenda kwijt. Het hele huis overhoop gehaald. Drie keer. De studio's van CITY FM en het gehele pand van SBS gecheckt, maar zonder resultaat. Ik kon alleen nog bedenken dat ik 'm in de trein was kwijtgeraakt. Een kort telefoongesprek eerder vandaag met de afdeling gevonden voorwerpen van de Nederlandse Spoorwegen bracht aan het licht dat een aanvraag tot opsporing tenminste drie weken in beslag zou nemen.

En dus was ik zojuist op weg naar V&D of Hema om een nieuwe agenda aan te schaffen. Nog even langs bij IN10 dacht ik halverwege. Al kon ik mij niet voorstellen dat mijn video-integratievrienden niet gebeld zouden hebben, in het geval ik daar een agenda had laten liggen. Mooi dat 'ie er dus wél lag! Pontificaal op het bureau van Mijke. De opluchting overheerste.

Vanavond ongetwijfeld mijn sleutels kwijt, overigens. Ik ben een absolute ramp op dat gebied.

Een reeks net te dikke achterwerken

De automatische en onvoorwaardelijke staande ovatie. Het is mijn grootste ergernis bij theaterbezoeken. Publiek dat maar als vanzelf op de banken springt en de meest waardeloze voorstelling nog naar een misplaatst hoogtepunt klapt. Gisteravond zagen we Veldhuis & Kemper in het Theater aan de Schie. Toegegeven, ik heb op sommige momenten best gelachen en het lichtontwerp was fenomenaal, maar de staande ovatie op het eind voelde ronduit onterecht en overdreven.

En dus zat ik daar te zitten. Als enige in een kolkende zaal. Demonstratief. Aankijkend tegen een reeks net te dikke achterwerken.

Het is net als klappen voor de piloot. Gelukkig gebeurt het nog slechts sporadisch, al werd ik vorige week vrijdag toch weer even onaangenaam verrast na de landing van een Transavia-toestel in Bergamo. Een aantal passagiers kon zich kennelijk niet beheersen. Jammer. Als het de gezagvoerder na een driedubbele noodlanding vanwege een verloren staartstuk en een mankerend landingsgestel lukt om alsnog ongedeerd aan de grond te komen, dán mag je klappen. Anders niet.

Ze zouden de riemen die je in vliegtuigstoelen vindt, moeten introduceren in het theater. Met een automatisch slot erop. Alleen als de voorstelling van uitzonderlijk hoog niveau is gebleken, ontgrendelt de veiligheidsgordel en kan de toeschouwer gaan staan.

Pavlov-gepeupel. Dat is het.

Die onmiskenbaar rollende 'r'

Voor een meerderheid was het de tweede keer in hun leven dat ze sneeuw zagen. De eerste keer onlangs in Nederland en nu in Madonna di Campiglio. Vier Indiërs op wintersport met hun collega's van Deloitte. Venkatasubrami, die door zijn vrienden kortweg Venkat wordt genoemd, Sandeep, Avinash en Preeti, een ambitieuze jonge vrouw die – anders dan haar geringe lengte doet vermoeden – behoorlijk van zich af kan bijten.

Al op de eerste avond belandde ik samen met hen aan een tafel in het restaurant van hotel Ideal. Er heerste een uitgelaten sfeer. In hun kenmerkende Engels, met die onmiskenbaar rollende 'r', maakten ze aan de lopende band grapjes. Alleen Sandeep kon ik zo nu en dan moeilijk volgen. Gelukkig voegde hij steevast 'just joking' toe aan het einde van een komisch bedoelde zin. Zo wist ik precies wanneer ik moest lachen.

Met Preeti en Octavio, een Mexicaanse expat uit het gezelschap, ben ik twee middagen op pad geweest. Met slechts evenzovele lessen achter de rug, joeg ik ze hun eerste rode piste af. Op de laatste dag kwam Preeti al redelijk soepel naar beneden. Octavio viel nog om de honderd meter, maar wilde het steevast opnieuw proberen, ondertussen mijn aanwijzingen als een mantra prevelend. We waren een opmerkelijk gezelschap.

Hoe opmerkelijk ook, het meest is me toch het verhaal bijgebleven dat ik hoorde in de kroeg, over de Indiërs van het jaar ervoor. "Die wilden alleen maar achterstevoren skiën," vertelde iemand van Deloitte. "Dan hadden ze meer controle, vonden ze zelf."

Een voorkeur voor Fransen

Ik herinner me zijn winkel aan de Vlaardingse Hoogstraat. Later zat hij aan de Kromme Elleboog in Rotterdam. Ik heb daar nog een vaag beeld van. Een enkele still, als een mentale foto. Hoe we met mijn vader en Marianne op een iets druilerige middag naar zijn winkel togen om wat werk uit te zoeken. Voor de nieuwe kamer van mijn vader, die toen net voor zichzelf was begonnen in de kelder van een statig herenhuis.

Op één van de stukken die toen meegingen, stonden twee hoofden. Het hoofd van een aap en dat van een mens. En iets van elektrische hoogspanning tussen de twee. Het was een ets volgens mij. Vooral de kop van die aap, een vervaarlijk ogende baviaan, is me altijd bijgebleven. Vorige week maandag kwam ik 'm opeens weer tegen toen we de collectie van Jos N. stonden door te spitten op een industrieterrein in Vlaardingen. Mijn vader heeft 'm denk ik teruggebracht.

Jos stopt ermee. Eeuwig zonde. De man heeft door de jaren een geweldige kunstcollectie opgebouwd en praat met zoveel passie over al dat werk. Bij ieder stuk een verhaal, vaak uit de eerste hand. Toen we na een dik uur zoeken een werk of twintig apart hadden gezet, mompelde hij half zuchtend: "Jullie hebben geen goedkope smaak." Daarna probeerde Jos die smaak te duiden. Een voorkeur voor Fransen was wat hem opviel.

Misschien zit er wel iets in. We hadden een jaar of vijf geleden al wat van Mario Prassinos bij hem gevonden – die van oorsprong Pools is, maar naar Frankrijk emigreerde – en van Pierre Soulages, dat nog altijd in de woonkamer hangt. Toch namen we uiteindelijk maar één Fransman mee dit keer. En verder een Duitser – Mack – en vooral veel werk van eigen bodem. Een prachtige Bram van Velde, die Miriam op het laatst nog toevoegde. En twee keer Anton Heyboer.

Binnenkort wordt het restant van Jos' collectie geveild. En ook al doet hij er redelijk nuchter over, ongetwijfeld toch met pijn in zijn hart. En dat mag ook wel, na zoveel jaar.